Vererving van een Italiaans (tweede) huis

Een (tweede) huis in Italië is voor velen een investering waar veel plezierige herinneringen worden geboren. La dolce vita ook in de herinneringen. Ooit komt er een moment waarop het huis weer aan de volgende eigenaar zal moeten worden overgedragen. Naast verkoop is vererving van het pand een veel voorkomende optie. Soms kopen ouders ook bewust een mooi (tweede)huis met het doel om een plek voor de familie en (klein)kinderen te creëren en deze aan hen na te laten. Als het moment van erven daar is dan zijn er diverse zaken die op de erfgenamen af komen, waaronder de procedure van de eigendomsoverdracht in Italië. Waar moet rekening mee worden gehouden en welke zaken moeten dan door de erfgenamen worden geregeld? Zijn er daarop anticiperend zaken die de huiseigenaar, met het oog op het onvermijdelijke, in Italië dient te regelen?

In principe is een Nederlands of Belgisch testament voldoende om in Italië ook duidelijk te kunnen maken wat de erfrechtelijke gevolgen dienen te zijn van het overlijden van de huiseigenaar. Hetgeen betekent dat er geen dringende noodzaak is om in Italië een testament te laten opstellen. Uiteraard is het wel wenselijk dat in het Nederlandse of Belgische testament goed beschreven is wat er met het buitenlandse pand moet gebeuren na het overlijden van de erflater. Bij de daadwerkelijke vererving dient er in Italië een aantal handelingen te worden uitgevoerd om het pand te verwerven. Binnen een periode van twaalf maanden na het overlijden van de huiseigenaar, dienen de erfgenamen successie aangifte doen van de vererving van de woning. De instantie waar deze aangifte gedaan dient te worden is het kantoor van de Italiaanse belastingdienst (Agenzia delle Entrate). Als de erflater nooit resident in Italië is geweest, bijvoorbeeld omdat het huis altijd een tweede verblijf is geweest voor een Nederlandse of Belgische eigenaar, dient deze aangifte specifiek te worden gedaan bij het kantoor van de Agenzia delle Entrate in Rome. Uiteraard dient het formulier volledig te worden ingevuld door de erfgenamen en dienen zij zelf ook fiscaal domicilie te kiezen in Italië voor het verkrijgen van het huis en te beschikken over een Italiaans fiscaal nummer.

Er dienen diverse documenten te worden bijgevoegd bij de aangifte, waaronder de overlijdensakte, het testament (indien gemaakt) en de verklaring van erfrecht. Ervan uitgaande dat deze documenten afkomstig zijn uit Nederland of België, dienen deze ook voorzien te worden van een officiële (beëdigde) vertaling voorzien van een z.g. apostille. Een apostille wordt afgegeven door de griffier van de rechtbank (Nederland) of het ministerie van buitenlandse zaken (België) en heeft tot doel de documenten voor gebruik in Italië te legaliseren.

Als vervolgens de Italiaanse belasting is betaald, kan het verdere proces van de nieuwe tenaamstelling in werking worden gesteld. De gehele procedure wordt in Italië vaak door een notaris in opdracht van de erfgenamen uitgevoerd. Op grond van het verdrag ter voorkoming van dubbele belasting tussen Nederland/België en Italië, is de Italiaanse fiscus overigens als eerste gerechtigd om de belasting te heffen op het huis. Dit neemt niet weg dat het pand alsnog in de (Nederlandse of Belgische) boedel wordt inbegrepen, waarbij de Italiaanse successiebelasting in mindering kan worden gebracht op de in het eigen land te betalen belasting. De successiebelasting die in Italië geheven wordt over onroerende goederen is overigens laag in vergelijking met die in Nederland.